terug in Amsterdam

Bij deze wil ik mij aansluiten bij Kristel. Ik heb veel geleerd en ben veel geprikkeld om nog meer te leren over de Griekse taal en cultuur!
Dank aan Kris en Jan en alle medewerkers van het instituut en natuurlijk mijn mede studenten. Het waren drie speciale, mooie weken!

Theologen met de voeten op de vloer

Klassiek Grieks leren in Athene heeft een verrassend bijeffect: je ontdekt nog sterker hoe gewoon allerlei woorden zijn die voor theologen (en filosofen) een bijzondere klank hebben.

Neem ‘Exodus’, bijbelboek en ‘uittocht’. Maar hier is έξοδος (éxodos) gewoon de uitgang, of de afrit en nog zo wat alledaagse dingen. Of ‘Stoa’, toch geen onbelangrijke filosofische stroming: je leert dan dat de naam is afgeleid van een bepaalde ‘zuilengalerij’. Die kennis bereidt je echter niet voor op de ontdekking dat er hier bij een gewone winkelgalerij ook al στοά (stoá) kan staan. ‘Eucharistie’ kent het Grieks ook (als ευχαριστία, efcharistía), maar niemand ontgaat dat ευχαριστώ (efcharistó) de eenvoudigste manier is om ‘dank u/je wel’ te zeggen. En ‘Kyrios’, was dat niet ‘de Heer(e)’? Vast wel, maar κύριος (kírjos) is natuurlijk vooral een meneer, tegen wie je dan κύριε (kírje) zegt.
Zo kunnen we doorgaan: παρουσία (paroesía) is aanwezigheid (bij te houden op een presentielijst); δικαιοσύνη (dikeosíni) is naast gerechtigheid ook justitie; λειτουργία (litourjía) naast liturgie vooral gewoon iets als dienst: de uren van λειτουργία zijn dan de openingsuren (bijvoorbeeld in het nieuwe Acropolismuseum).
Tenslotte dan maar ‘mythe’, volgens de Van Dale (Elektronisch Woordenboek Nederlands) een ‘heilig, overgeleverd verhaal van een volk over zijn herkomst en godsdienst’; zo vinden we het ook in de leergang: ὁ μῦθος (ho muthos): verhaal, mythe. En zo ook het moderne μύθος (míthos). Tot je in een restaurant een biertje bij je maaltijd vraagt, want - met enig geluk - krijg je dan een μύθος/mythos voorgezet. Zou Bultmanns beroemde Entmythologisierung dan toch een vorm van drooglegging zijn?

Bordje naar het terras waar we in Corinthe een vruchtensapje namen, ter voorbereiding op het bezoek aan de site.

Van Nemea tot Titani

In deze weken is het leren van het klassieke grieks het voornaamste doel. Dat wil echter niet zeggen dat we niets anders meekrijgen dan dat. Want naast het grieks komt er ook archeologie aan bod, een belangrijke ´tak van sport´ hier op het Instituut. Niet voor niets is Chris archeologe van beroep. En dat hebben we gemerkt.

Afgelopen zaterdag gingen we weer op excursie, ditmaal naar Corinthe. Het oude Corinthe wel te verstaan. En dat liep vanaf het begin uit de hand. Na het missen van een afslag en nog een afslag kwamen we ´toevallig´ (volgens Chris) terecht bij een andere opgraving. Nemea was een oud tempelcomplex dat door de universiteit van Berkely was opgegraven en waar veel geld in gestoken was. Daar was bijna niemand en dus konden we rustig rondkijken op de site en in het museum. Nemea is ooit getroffen door een aardbeving, waardoor je een ´salami-effect´ krijgt bij de omgevallen pilaren (zie bovenste foto) Hoogtepunt was een wedstrijdje hardlopen in het klassieke stadion van Nemea, waarvan we eerder in het museum hadden gezien hoe een startmeganisme in die tijd functioneerde. Gelukkig lopen de griekse temperaturen maar tegen de 40 graden aan, dus dat was een goed idee. Voor de fanatieke lezer: de foto boven is een waarheidsgetrouwe afspiegeling van een klassiekgriekse start. Op twee verschillen na. Zoek die verschillen. De winnaar wordt ´beKranst´ (Ideetje van Jan...)

Weer uitgerust na deze ongewone inspanning kwamen we nu toch bij Corinthe aan. Men had veel van de oude stad weten op te graven en de site lag er erg mooi bij, waarbij de meeste gebouwen romeins waren, de tempel van Apollo uitgezonderd. Voor ons theologen was het vooral de stad waar Paulus geweest was en waar zijn brieven naar schreef. Zodoende stonden we op de Agora waar Paulus ook gestaan had en de gemeente had gesticht die hij via de brieven weer tot de orde moest roepen.

Nadat Jan het een en ander verteld had over Paulus en zijn context en Chris over de site, werden we door Chris meegenomen naar een andere opgraving in de buurt. De oude plaats Sikion keek uit op Corinthe, haar belangrijkste vijand. Het hek was echter gesloten, maar zoals verwacht kende Chris de opzichter. Zonder moeite gaf hij ons de sleutel, die we bij vertrek nog net niet onder zijn deurmat hoefden te leggen, en zo konden we vanaf het theater van Sikion genieten van het heuvelland, de zee in de verte en de bergen op de achtergrond waar het orakel van Delphi ergens moest zijn.

Driemaal is normaal scheepsrecht, maar niet dus. Want Chris had nog een site in gedachten, één die zij bovendien zelf ontdekt had en die dus een beetje haar ´kindje´ was. Achteraf zei ze bij elk bezoek aan Titani het gevoel had dat ze op vakantie was geweest. Dat konden we wel begrijpen. Niet alleen omdat het uitzicht prachtig was (zie onderste foto), maar vooral omdat Chris in het dorp een soort van lokale cultstatus had verworven. Ze had er vorige week nog een lezing gegeven en dat was blijkbaar aangekomen. Iedereen leek haar te kennen en in het plaatselijke dranklokaal (meer was het niet) werden we warm onthaald. We hadden al een zak pruimen meegekregen van mensen die vlak bij de opgraving woonden, maar nu kregen we naast een drankje ook de plaatselijke wijn mee, die bij gebrek aan wijnflessen in onze plastic waterflesjes werd gedaan. Tot slot werden er peren van de bomen geplukt die op het terras stonden. Die kregen we ook mee. Het dorp uitkomen was nog een hele toer, want er moest met iedereen gesproken worden die we bij het wegrijden tegenkwamen. En dat waren er een aantal. Uiteindelijk wisten we het dorp uit te komen toen het al donker aan het worden was.

Om deze intensieve dag af te sluiten reden we naar de zee om een welverdiende duik te nemen. Terug bij het Instituut, het was inmiddels middernacht, kwamen we Arthur tegen die daar gebleven was om te studeren. Hij ging net stappen. Voor Lodewieke, Kristel en mijzelf was dat na zo´n dag wat teveel van het goede, voor ons was ons eigen bed de laatste site die we die dag bezochten.

Pausanias project

Vanmorgen heb ik in de bibliotheek van het NIA Jelle Abbenes ontmoet. Hij is leraar klassieke talen in het Middelbaar Onderwijs en werkt aan een Nederlandse vertaling van de reisbeschrijving (Ἑλλάδος περιήγησις) van het antieke Griekenland van Pausanias (ca. 150 CE). In de voetstappen van Pausanias reist hij door Griekenland. Er bestaat een schitterende website over het Pausanias-project waar veel beeldmateriaal op is geplaats. Voor ons natuurlijk leuk om de plaatsen op te zoeken die we hebben bekeken. Pausanias Project: http://pausanias-footsteps.nl/index.html

De dame van het park

Elke keer als ik ga joggen kom ik in het park een statige oudere dame tegen met een grote wandelstok en een grote map onder haar arm. Een stralende glimlach siert haar gezicht. Als we elkaar tegenkomen groeten we elkaar. Vanmorgen heb ik gezien waar die grote map voor dient. Daarin bewaart ze de magazines die mensen op bankjes in het park hebben achtergelaten. Wat van haar gading is verdwijnt in de map en de rest in de vuilnisbak.

Het bezoek aan Keremeikos was indrukwekkend. Twee objecten in het bijzonder hebben me ontroerd. Er stond een grafsteen waarop een huilende moeder en vader waren afgebeeld en een klein (overleden) jongetje dat het kleed van zijn vader vasthield en door zijn moeder werd geliefkoosd. In het museum stond tussen andere grafvondsten ook een klein speelgoedpaardje. Zo komt het verleden ineens heel dichtbij.

Droogzwemmen in het park en grafschennis

Vanmorgen vroeg ben ik gaan joggen in het nationale park dat zich hier dichtbij bevindt. De eerste hindernis is het oversteken van een drukke verkeersweg. Hinderlijk is dat het niet alleen lang duurt voor het voetgangerslicht op groen springt, maar dat het na een paar tellen alweer op rood staat. Wat het nog vervelender maakt is dat veel automobilisten heel hard komen aanrijden om vaak pas halverwege (!) het zebrapad tot stilstand te komen. Als deze weg is overgestoken kun je gelukkig snel het park inlopen. Een welkome groene oase in het drukke Athene. Het park bestaat uit de voormalige paleistuin van Koningin Amalia uit 1840. In tegenstelling tot het Vondelpark wordt er hier slechts door weinigen gejogd. (Waar zijn de gymnasisten toch gebleven? Ook in het Olympisch stadion treft men geen efeben aan). In het park bevindt zich een dierentuin, een coffeeshop, een botanisch museum, een speeltuin, een kinderbibliotheek, vijvertjes, een fontijn en - zoals ik vandaag heb ontdekt - een groot Romeins zwembad met een schitterende mozaiekvloer met geometrische patronen en afbeeldingen van bloemen en vissen. En dit alles in zo'n goede staat dat het misschien wel weer als zwembad in gebruik zou kunnen worden genomen. Leuk om alle onderdelen te herkennen die je ook nu nog in een modern openluchtzwembad - zoals het Flevoparkbad - tegenkomt: een gedeelte waar je je baantjes kunt trekken, een diep gedeelte en zelfs een pierenbad. Aan de rode wand is aan de verkleuring te zien tot waar het water heeft gestaan. Ook andere elementen uit de oudheid zijn in het park terug te vinden. Her en der liggen nog zuilen, kapitelen en staan er uit grote marmerblokken gehouwen zetels. Ze zien er nogal massief uit, maar ze zijn zo goed gevormd dat het verbazingwekkend comfortabel zit! Het verleden wordt pas tastbaar als je het kunt aanraken. Na een koude douche en een licht ontbijt ben ik klaar voor de ochtendles. 's Middags gaan we naar Kerameikos, een begraafplaats in Athene uit het begin van de 4e eeuw BCE. De achterliggende bedoeling van het bezoek is vooralsnog onduidelijk. Gaan we hun namen noemen om hen voor de tweede dood te bewaren? Zullen mijn medestudenten hen proberen op te wekken, al dan niet met opwekkingsliedjes? Is het niet beter de doden gewoon te laten rusten in vrede? "Ik zoek de rust van een kist, van een dorre houten kist. In een hoekje van het kerkhof waar geen tuinman komt. Waar mijn botten stil verrotten tot de tijd verstomt. Zonder drank en sigaretten. Met wat maden en een mol. Zonder werk om op te letten, etc..." van Jaap Fischer speelt door mijn hoofd.

Zin in Griekse woordjes?

Het mag er dan allemaal erg leuk uitzien hier, met restaurantjes en musea (in omgekeerde volgorde natuurlijk), maar we zijn hier ook voor het klassieke Grieks. Sommigen van onze steeds groeiende lezersschare kennen dat nog wel. Misschien wilt u eens proberen hoe het met de woordjes gesteld is? Hieronder een testje tot en met les 6. Druk wel even op "Shuffle", daar wordt het spannender van.
Als het er bij u niet goed uitziet, gebruik dan even de link naar Hoofdstuk 1-6 en druk daar op "Study".

Mouseion, Hoofdstuk 1-6 als "flashcards" (van de serie Mouseion op FlashcardDB.com).

Zondag

Op deze dag dringt de zon zich tot je op als je niet oppast; het is volgens de BBC 36 graden in de schaduw. Dat betekent: je wordt gedwongen om rustig te lopen, langzaam te eten en een beetje met een boekje in de schaduw te zitten. Vanochtend hebben Niels, Kristel en ik een protestantse viering bij de kerk om de hoek meegemaakt. Daar kregen we bij binnenkomst koptelefoons mee om in de dienst de preek en de gebeden in het engels te volgen. Het lijkt mij een goed idee van de kerk om zo op de toeristen in te spelen, al hoewel mijn nieuwsgierigheid soms gewekt werd over wat in het grieks gezegd werd in plaats van wat de lieve man in mijn oor fluisterde. Onze man, die na de dienst ook bedankte voor het luisteren naar hem kreeg het voor elkaar dat wanneer de predikant vol passie vijf zinnen verkondigde, wij twee zinnen in het engels vertaald kregen. Zal de engelse taal echt zoveel efficiënter zijn ;)
Het was erg leuk om te merken dat we alledrie al zoveel sneller Grieks kunnen lezen, want we hebben alle liederen in deze, mooie taal meegezongen. Het lukte zelfs om stukken in het Nieuwe Testament te volgen!
Misschien ook interessant om te vermelden is dat wij gisteren, wederom met het beruchte zestal van de uitstapjes (Chris, Jan, Arthur, Niels, Kristel en ik), het Akropolis museum bezocht hebben. Op weg naar de entree van het museum, loop je plotseling over glazen platen met stippeltjes en een hele stad ontbloot zich onder je voeten dat zich onder het huidige museum bevind. De resten van deze Romeinse stad worden gedateerd tot de zevende eeuw na Christus, waarbij nog prachtige mozaïek op de vloeren en duidelijk trappen, muurtjes en omheiningen te onderscheiden zijn. Helaas mogen er daar nog geen toeristen rondlopen, maar het is de bedoeling om dit wel toegankelijk te maken in de toekomst!
Het museum is zo opgebouwd dat je steeds in verschillende fases van de Akropolis terecht komt en naar mijn idee kwam de rijkdom die op de Akropolis te vinden was vol tot zijn recht. Maar ik denk dat je dit museum vooral met eigen ogen zou moeten aanschouwen om dit te begrijpen. Een aandachtspuntje is hier op te merken voor vrouwen die misschien in de toekomst dit plan hebben; op de begane grond kan je omhoog kijken naar de tweede verdieping. De architecten zijn zo slim geweest om deze verdieping loopbaar te maken door doorschijnend glas te plaatsen.Waarschijnlijk wilden ze de lichtinval vergroten, helaas zijn veel vrouwen die graag rokjes dragen zich niet van bewust van het feit dat ze een nieuwe blessure creëren. Zoals de tenniselleboog en een muisarm bestaat, zal volgens insiders van het Instituut ‘de museumnek’, door het vele staren van de mannen op de begane grond, aan het lijstje toegevoegd kunnen worden. Jullie zijn gewaarschuwd!
Oké ik heb genoeg geschreven, het is tijd om met z’n allen een ijsje te halen!

Uit eten

Daar aten we dan, vrijdagavond op de Mακρυγιάννη (Μakrygiannistraat) vlak bij het instituut. Na een week hard werken een welverdiend diner in Gods eigen restaurant. Althans, dat zou je zeggen op grond van het Engels. Maar lees ook het Grieks eens.

Al snel bleek dat de lessen deze week toch geholpen hadden, want Niels merkte op dat het Engelse "God’s" enkelvoud is, terwijl των Θεών (ton theón) verdacht veel op het oudgriekse τῶν Θεῶν lijkt en dus wel meervoud moest zijn. En dat we dus, hoe passend hier, in "het restaurant van de goden" moesten zitten.

Het was wel in een nogal toeristisch stukje van de stad, met dus iets minder goed eten voor hetzelfde weinige geld, maar dat mocht de pret niet drukken. En ook dat het de hele avond erg warm bleef (en nu zaterdag zo'n 40 graden is) was geen probleem, zeker niet met een ijsje toe bij de net geopende italiaanse ijsverkoper ook al vlakbij het instituut.

PS voor de fijnproevers: er staat natuurlijk niet eens "restaurant", dat zou eerder εστιατόριο (estiatório) zijn. Wat er wel staat, οινομαγειρείο (inomagirío), kon ik niet vinden, maar het zal zoiets als "wijnkeuken" betekenen.

De Top van de Stad

Al sinds het begin van dit Griekse avontuur was er een verlangen. Een groot verlangen. Iets wat binnen handbereik is, maar waar je nog niet aan mag zitten. Je mag er alleen maar naar kijken. Gekmakend zijn de afgelopen dagen geweest, telkens er langs dwalend, opkijkend, ja smachtend zelfs. Vandaag was het eindelijk zover, we zouden haar overwinnen...

De Akropolis. De Top van de Stad, de Akros - Polis.

Wat een plek. Als klein jongetje al droomde ik van haar. Ik had boek over de oudheid, over Grieken en Romeinen, Perzen en Spartanen. Over de Perzische oorlogen, de Peloponnesische oorlog, de slag bij Salamis, het Parthenon, de Delisch-Attische Zeebond. Hier kwam het allemaal samen.

Wie de Akropolis opgaat moet gewoonlijk twee hindernissen overwinnen. Allereerst de hitte. Normaal gesproken is het niet om uit te houden rond deze tijd van het jaar, maar we hadden geluk. Het had al enkele dagen gewaaid. Het was daardoor heel helder, wat ook al bijzonder was voor een stad van 5 miljoen inwoners die voor het grootste gedeelte van het jaar geplaagd worden door smog. Dat gaat zelfs zover dat in sommige periodes de ene dag alleen de auto's met een even nummerbord en de volgende de dag alleen de auto's met een oneven nummerbord mogen rijden. Maar daar was nu geen sprake van. Zodoende kon je vanaf de top de bergketen rondom de stad zien, net als de Peloponnesus aan de overkant van het water en de havenstad van Athene, Pireus. De wind maakte dat het goed uit te houden was, helemaal bovenop de Akropolis, waar de petjes van toeristen je rond de oren vlogen.

En daarmee komen we op de tweede hindernis: Toeristen.

De Akropolis is een van de mooiste klassieke bouwwerken ter wereld. En dat weet men. Wat een drukte. Van diverse kanten komen de toeristen de berg opgelopen, om vervolgens en masse door de toegangsweg de Akropolis op geperst te worden. De Propylaea, de toegangspoort, dient daarbij als een soort van bottleneck, waarbij je zonder veel moeite te doen langs de Tempel van Athena Nike wordt voortbewogen. Als je door de toegang bent spreidt iedereen zich weer uit, ditmaal over het plateau. Aan je rechterhand ligt het Parthenon en links het Erechtheion. Het Erechtheion is volgens Chris belangrijker dan het Parthenon, omdat daar het oude, houten beeld van Athena stond.

Het meest in het oog springend is toch het Parthenon, gebouwd door Perikles, de grote man van die tijd die de enorme uitbreiding van de Akropolis op zijn naam heeft staan. Opmerkelijk is dat de oude grieken het gebouw tussen 447 en 438 v. Chr. is neergezet. Slechts negen jaar dus. Als er vervolgens bij verteld wordt dat de 'nieuwe' grieken al sinds de jaren '80 bezig zijn met de boel op te knappen, zegt dat twee dingen. Enerzijds over het geweldige vermogen van de Ouden om in korte tijd gigantische structuren neer te zetten en anderzijds over het onvermogen van de Griekse overheid om diezelfde structuren op te knappen. Daarom konden we ook helaas niet door het Parthenon lopen, want dat werd gerestaureerd. Al dertig jaar dus. Net als de Tempel van Athena Nike, maar daar was men recenter aan begonnen. Maar al bij ons uistapje naar de opgraving twee dagen geleden werd ons verteld dat de Griekse archeologische dienst een enorm tekort aan geld en mensen heeft en dat de Griekse bureaucratie verstikkend werkt op praktisch alles. Even kort tussendoor: wij moeten als we in een openbaar zwembad willen zwemmen een gezondheidsverklaring bij een arts halen. Die je vervolgens doorstuurt naar een andere arts. Die je vervolgens doorstuurt. Fijn. Gelukkig hoeft dat voor zwemmen in de zee nog niet, dus dat scheelt...

Er zou nog veel meer te vertellen zijn, over de loop van de muren naar Pireus die nog steeds te zien zijn, over de restauraties, waarbij men de boel steen voor steen afbreekt om vervolgens weer op te bouwen, over onze restaurantervaringen... maar links en rechts van mij zijn Lodewieke en Kristel aan het leren, we hebben morgen een schriftelijke overhoring over de eerste vier hoofdstukken en ik wil me graag bij de dames voegen. Morgen meer...

Woensdag gehaktdag

Na de avontuurlijke dag van gister waar Arthur beeldend over schrijft, hadden wij vandaag een volle studiedag voor de boeg. Kristel vertelt al over de ervaring; Jan wist van geen ophouden. Geïnspireerd door de Griekse grammatica kwam af en toe ook de Duitse, Spaanse, Engels en Nederlandse grammatica voorbij. En niet te vergeten de gedichten van Stip. Gehaktdag, dat is het vandaag, alles malend in ons hoofd. Om dit symbolisch uit te beelden hebben we maar een wasje gedraaid, dus eigenlijk is het vandaag 'woensdag wasdag'.
Maar ik wil graag een ander verhaal vertellen dan de mooie tragedie stukken die wij vandaag vertaald hebben. Tijdens de siësta was ik op zoek naar een boekhandel om een schrift te kopen, zodat ik goed tussen de lijntjes de Griekse zinnen kan schrijven.
Al wandelend door de stad werd ik aangesproken vanaf een terras door de eigenaar. Nu zijn de Griekse mannen erg subtiel in aandacht vragen en er wordt aangeraden om dit te negeren, maar aangezien ik geen idee had waar de boekhandel was, besloot ik om op het gesprek in te gaan.
Een minuut later zat ik met een lekkere cappuccino en een glas water op het terras. Een paar tafeltjes verder schoof een man, Mario genaamd, ook aan op het terras.
Zoals altijd probeerde ik een beetje een gesprekje aan te knopen met de eigenaar door een poging te doen om de letters die op zijn raam staan te vertalen. We raakten aan de praat en Mario begon zich ook te mengen in het gesprek.
Na het horen dat ik theologie studeer, vertelde zij een beetje over Athene. Ze waren trots op de historie en ik móest de inscriptie zien die in het Akropolis museum te vinden is. Ze hadden het over de tekst `aan de onbekende God` die Paulus goed heeft weten te gebruiken voor de uitleg over het Evangelie aan de inwoners van Athene, maar dit is misschien aan de maker van de blog van morgen om hier meer over te vertellen. Aangezien wij dan het museum zullen bezoeken.
De mannen glunderden bij dit gesprek, maar zij wilden nog wel duidelijk maken dat ze niet vol lof zijn over de kerken van vandaag in Athene. Ze vroegen aan mij of ik wist waar het kruis voor staat bij de geestelijken van Griekenland.
Dit was de uitleg: "Ze proberen met hun hoofd te bedenken hoe ze hun buik kunnen vullen, zonder hun rechter of linkerarm te hoeven gebruiken."

Excursie naar Geraki (Yeraki)

Vandaag zijn we op excursie geweest naar Geraki, een archeologische site ongeveer 40 km ten zuidoosten van Sparta. Jan had ter voorbereiding een artikel voor ons uitgedraaid waarin een interview met Mieke Prent (universitair docente aan de VU) was opgenomen. Zij is een van de archeologen die in Geraki werkzaam is.
De busreis vanuit Athene voert ons langs Megara - met uitzicht op Salamis waar in 480 BCE een beslissende zeeslag tegen de Perzen werd gevoerd - via Corinthe, over het kanaal, naar de Peloponesos. Chris vertelde ons onder andere het verhaal over de held Theseus die hier op de steile kliffen op listige wijze de rover Skiron onschadelijk maakte. De moraal van het verhaal is dat voetwassingen niet zonder risico's zijn en dat een kleine misstap grote gevolgen kan hebben ;-)
Het landschap van de Peloponesos is van een adembenemende schoonheid en heeft in elke valei een geheel eigen karakter. De bergketens vormen de natuurlijke grenzen van de toenmalige stadstaten. De sporen van de grote bosbranden die twee jaar geleden in dit gebied hebben gewoed zijn ook nu nog merkbaar, maar gelukkig is er nieuwe aanplant. Chris vertelt ons onderweg veel over de geschiedenis van deze streek.
In Geraki worden we ontvangen door Mieke, Els en Joost die als ware helden de brandende zon, het terras- en zwembadloze, woeste terrein, overvliegende straaljagers en bureaucratische overheidsfunctionarissen trotseren teneinde hun noeste wetenschappelijke arbeid te verrichten. Geholpen door lokale arbeiders en met ondersteuning en waardering van de lokale bevolking. In een paar uur wordt ons ongelovelijk veel verteld en het is een groot voorrecht om getuige te zijn van opgravingswerkzaamheden. De aarde vertelt haar verhaal maar goed naar haar leren luisteren is een kunst op zich. Wie Apollo zoekt draait elke dakpan om. Een varken is geen hond. Alzheimer dient het nagelacht: opa is zijn potje met spaarcentjes vergeten. Opgravingen vernietigen de geschiedenis. En ... mogen archelogen iets breken om het zo beter te kunnen fotograferen? ;-)
Na dit hongerig- en dorstigmakende bezoek, vetrokken we naar Kosma in de bergen waar we een 'lichte lunch' konden nuttigen. Opgemonterd zongen Jan en ik onderweg enkele Nederlandstalige profane liederen. Het kan immers niet altijd stichtelijke liedboekliedjes en Taizee zijn ;-)
Even dreigde de hevig verlangde zwempartij in water te vallen, maar gelukkig konden we uiteindelijk toch een plons nemen in het helderblauwe zeewater.
Na deze verfrissing van de uitwendige mens, was er gelegenheid voor het stellen van prangende vragen zoals 'hoe zijn de Griekse jongens?' Vervolgens ging het vooral over lot van meisjes, maar leerzaam was het zeker ;-)
Kortom, deze dag was een feest (in dienst van de wetenschap.

De schitterende foto's zijn gemaakt door Jan en Kristel.

Een begin

De kop is er af. Vandaag de eerste echte lessen Grieks gedaan. Het zal flink werken zijn, maar we worden wel met allerlei leermiddelen in de watten gelegd. Naast een prachtige lichte en koele zaal hier op het instituut - de R.D. Mannekenszaal - is er een elektronische leeromgeving (COO), en ook een aparte website, ook al Mouseion geheten. Hulde aan het NIA en aan Trudeke Mekking dus.

Het begin

We zijn compleet. Nadat Jan, Arthur en Kristel al enkele dagen in de stad waren zijn gisteren ook Lodewieke en ik aangekomen in Athene. We werden hartelijk ontvangen door de directrice van het Nederlands Instituut in Athene, Christiane Tytgat, maar we mogen haar gewoon Chris noemen.

Toen iedereen aangekomen was werden we, na een korte inleiding, direct meegenomen naar de stad om te gaan eten. Dat blijkt men goed te kunnen hier. Terwijl sommigen van ons nog half afwezig door de lange reis zaten bij te komen, werden de meest heerlijke gerechten op tafel geserveerd samen met wat bier en griekse wijn, wat de sfeer al gauw ten goede kwam. Ruim twee uur later keerden we weer terug naar het Instituut om ons bed op te zoeken, wat niemand echt moeite kostte.

Het Instituut (http://www.nia.gr/) ligt op loopafstand van de Acropolis en is in neoclassicitische stijl gebouw gehuisvest. Men heeft veel moderne kunst hangen en er is een bibliotheek. Wij hebben onze kamers in het gastenverblijf op de onderste verdieping, waar ook het sanitair, de keuken en een kleine eetruimte gevestigd is waar we ontbijten. Lunchen doen we bij een klein familierestaurant om de hoek en 's avonds zoeken we een restaurant in de stad.

Deze ochtend zijn we begonnen met ons eerste Grieks. Lodewieke kan nog wat achteroverleunen, want zij heeft dit al op de middelbare school gehad. Inmiddels zijn we het alfabet machtig, wat Jan tussen 08.30 en 12.00 erin heeft gestampt. Nu is het siesta omdat het simpelweg te warm is. Vanmiddag om 17.00 gaan we weer verder tot 19.00 uur. Morgen staat onze eerste excursie gepland naar Geraki, vlakbij Sparta.

Epidaurus

Vrijdagavond een uitstap gemaakt naar Epidaurus (Επίδαυρος). Ik mocht mee met de groep van de cursus van Nieuwgrieks, die hier net afloopt. Het stuk was Alcestis van Euripides, in een moderne bewerking. Gelukkig hadden we een mooie synopsis gekregen, zodat het verhaal goed te volgen was, want van het Nieuwgrieks versta ik (nog) niet veel.

Bij de mise-en-scène viel vooral het gebruik van de orchestra (de ronde plaats vooral voor het koor) op. De cirkelvorm en de bewegingen daar kregen allerlei symbolische (of associatieve) verbindingen met tijd en dood en onmacht mee.

Voor de voorstelling konden we nog net de site van het Asklepios-complex op. Als ik het goed heb zie je hier het gereconstueerde stukje van het propylon van het hestiatorion - oneerbiedig gezegd de ingang van de eetzaal.

Het was wel twee uur reizen met de bus, terwijl voorstellingen altijd pas na zonsondergang beginnen. Om half drie ’s nachts waren we weer bij het instituut.

Hier begint het

Van 19 juli to 7 augustus 2009 vindt aan het NIA in Athene een zomercursus klassiek Grieks plaats, voor een selecte groep studenten van de Vrije Universiteit. Er is ook een poster van. Dit is de bijbehorende weblog. Goede reis.